Αθήνα
Συνδυάζοντας
12 ραδιοτηλεσκόπια διασκορπισμένα σε όλο τον πλανήτη, διεθνής ερευνητική
προσπάθεια δημιουργεί ένα εικονικό υπερτηλεσκόπιο που θα μπορούσε να συλλάβει
την πρώτη εικόνα από τον ορίζοντα γεγονότων μιας μαύρης τρύπας.
Οι ίδιες οι μαύρες τρύπες είναι βέβαια αδύνατο να φωτογραφηθούν, αφού καταπίνουν το φως που τυχαίνει να τις πλησιάσει -εξ΄ορισμού, οι μαύρες τρύπες είναι κυριολεκτικά απόλυτα μαύρες.
Αυτό που ελπίζουν να καταγράψουν οι ερευνητές με το Τηλεσκόπιο Ορίζοντα Γεγονότων (EHT) είναι το υλικό που περιδινίζεται βίαια γύρω από τη μαύρη τρύπα και εκπέμπει φως λίγο πριν χαθεί για πάντα μέσα στο τέρας.
Η ακτινοβολία αυτή θα μπορούσε να γίνει ορατή ως φωτεινός δακτύλιος ακριβώς έξω από τον λεγόμενο ορίζοντα των γεγονότων -το απόλυτο όριο απόστασης στο οποίο μπορεί κάτι να πλησιάσει τη μαύρη τρύπα χωρίς να παγιδευτεί αναπόδραστα από την βαρυτική έλξη της.
Το εικονικό τηλεσκόπιο EHT θα στρέψει το βλέμμα του στον Τοξότη Α*, τη μαύρη τρύπα που κρύβεται στο κέντρο του Γαλαξία μας, όπως συμβαίνει με τα κέντρα σχεδόν όλων των γαλαξιών.
Ο Τοξότης Α*, του οποίου η ύπαρξη έγινε αντιληπτή λόγω της βαρυτικής επίδρασής του στα κοντινά του άστρα, απέχει 26.000 έτη φωτός από τη Γη και εκτιμάται ότι έχει μάζα 4 εκατομμύρια φορές μεγαλύτερη από τη μάζα του Ήλιου.
Παρόλο που ο ορίζοντας γεγονότων έχει διάμετρο σχεδόν 20 εκατομμύρια χιλιόμετρα, η άμεση απεικόνισή του από τη Γη μόνο εύκολη υπόθεση δεν είναι.
Το EHT θα σχηματιστεί από 12 επιμέρους ραδιοτηλεσκόπια σε όλο τον κόσμο, στα οποία έχει εγκατασταθεί ειδικός εξοπλισμός. Από τις 5 έως τις 14 Απριλίου, οι υπεύθυνοι των οργάνων θα συλλέγουν δεδομένα σε σκληρούς δίσκους που θα σταλούν στη συνέχεια στο MIT.
Εκεί, οι ερευνητές θα συνδυάσουν τα επιμέρους δεδομένα με τεχνικές συμβολομετρίας, δημιουργώντας την ψευδαίσθηση ενός τηλεσκοπίου στο μέγεθος της Γης.
Θα περάσουν μήνες μέχρι να ολοκληρωθεί η επεξεργασία των δεδομένων, όμως η εικόνα που αναμένεται να προκύψει θα είναι πραγματικά μια νέα θέα στο Σύμπαν.
Βαγγέλης Πρατικάκης
Οι ίδιες οι μαύρες τρύπες είναι βέβαια αδύνατο να φωτογραφηθούν, αφού καταπίνουν το φως που τυχαίνει να τις πλησιάσει -εξ΄ορισμού, οι μαύρες τρύπες είναι κυριολεκτικά απόλυτα μαύρες.
Αυτό που ελπίζουν να καταγράψουν οι ερευνητές με το Τηλεσκόπιο Ορίζοντα Γεγονότων (EHT) είναι το υλικό που περιδινίζεται βίαια γύρω από τη μαύρη τρύπα και εκπέμπει φως λίγο πριν χαθεί για πάντα μέσα στο τέρας.
Η ακτινοβολία αυτή θα μπορούσε να γίνει ορατή ως φωτεινός δακτύλιος ακριβώς έξω από τον λεγόμενο ορίζοντα των γεγονότων -το απόλυτο όριο απόστασης στο οποίο μπορεί κάτι να πλησιάσει τη μαύρη τρύπα χωρίς να παγιδευτεί αναπόδραστα από την βαρυτική έλξη της.
Το εικονικό τηλεσκόπιο EHT θα στρέψει το βλέμμα του στον Τοξότη Α*, τη μαύρη τρύπα που κρύβεται στο κέντρο του Γαλαξία μας, όπως συμβαίνει με τα κέντρα σχεδόν όλων των γαλαξιών.
Ο Τοξότης Α*, του οποίου η ύπαρξη έγινε αντιληπτή λόγω της βαρυτικής επίδρασής του στα κοντινά του άστρα, απέχει 26.000 έτη φωτός από τη Γη και εκτιμάται ότι έχει μάζα 4 εκατομμύρια φορές μεγαλύτερη από τη μάζα του Ήλιου.
Παρόλο που ο ορίζοντας γεγονότων έχει διάμετρο σχεδόν 20 εκατομμύρια χιλιόμετρα, η άμεση απεικόνισή του από τη Γη μόνο εύκολη υπόθεση δεν είναι.
Το EHT θα σχηματιστεί από 12 επιμέρους ραδιοτηλεσκόπια σε όλο τον κόσμο, στα οποία έχει εγκατασταθεί ειδικός εξοπλισμός. Από τις 5 έως τις 14 Απριλίου, οι υπεύθυνοι των οργάνων θα συλλέγουν δεδομένα σε σκληρούς δίσκους που θα σταλούν στη συνέχεια στο MIT.
Εκεί, οι ερευνητές θα συνδυάσουν τα επιμέρους δεδομένα με τεχνικές συμβολομετρίας, δημιουργώντας την ψευδαίσθηση ενός τηλεσκοπίου στο μέγεθος της Γης.
Θα περάσουν μήνες μέχρι να ολοκληρωθεί η επεξεργασία των δεδομένων, όμως η εικόνα που αναμένεται να προκύψει θα είναι πραγματικά μια νέα θέα στο Σύμπαν.
Βαγγέλης Πρατικάκης
Newsroom ΔΟΛ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου