Το εφετινό
καλοκαίρι είναι πολύ τραυματικό όχι μόνο στην Ελλάδα αλλά σε ολόκληρο το βόρειο
ημισφαίριο, αφού έχουν κάνει την εμφάνισή τους ακραία καιρικά φαινόμενα, με
κυριότερα την έντονη ξηρασία και την εκδήλωση τεράστιων διαστάσεων πυρκαγιών σε
πολλές περιοχές του πλανήτη. Ολα αυτά τα φαινόμενα συνδέονται με τις κλιματικές
αλλαγές, και ειδικότερα την αύξηση της θερμοκρασίας στον πλανήτη μας.
O
αναπτυσσόμενος τομέας της γεωμηχανικής έχει κατά καιρούς ρίξει στο τραπέζι
διάφορες προτάσεις για την επίλυση του προβλήματος, άλλες εκ των οποίων θα
μπορούσε κάποιος να τις χαρακτηρίσει αρκετά προωθημένες και άλλες ολίγον…
τρελές.
Οταν οι
προτάσεις αυτές πέρασαν από τη σφαίρα της θεωρητικής συζήτησης ανάμεσα στην
επιστημονική κοινότητα και άρχισαν να παίρνουν δημοσιότητα και να εισέρχονται
στον δημόσιο διάλογο, πολλοί ειδικοί έσπευσαν να πάρουν θέση και να δηλώσουν
ότι πολλές από τις προτάσεις της γεωμηχανικής είναι ανεφάρμοστες και άλλες,
ακόμα και αν εφαρμόζονταν, θα είχαν παρενέργειες τέτοιες που θα εξαφάνιζαν τα όποια
οφέλη θα παρείχαν σε πρώτο επίπεδο.
Μια από τις
πιο δημοφιλείς θεωρίες γεωμηχανικής για την αλλαγή των κλιματικών αλλαγών είναι
η μαζική διασπορά μικροσκοπικών σωματιδίων στη στρατόσφαιρα της Γης με στόχο να
μπλοκαριστούν οι ακτίνες του Ηλιου και έτσι να μπει φρένο στην άνοδο της
θερμοκρασίας και στην κλιματική αλλαγή. Πριν από λίγες εβδομάδες ερευνητές, με
επικεφαλής τον Τζόναθαν Πρόκτορ του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνιας
-Μπέρκλεϊ, που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στην επιθεώρηση «Nature», ουσιαστικά
ακύρωσαν αυτή την προσέγγιση.
Οι ερευνητές
αναφέρουν ότι με τις παρεμβάσεις γεωμηχανικής θα μειωθεί η παραγωγικότητα των
καλλιεργειών λόγω της μείωσης της ηλιακής ακτινοβολίας με ό,τι αρνητικό σε κάθε
επίπεδο (διατροφικό, οικονομικό, κοινωνικό) θα επιφέρει αυτή η μείωση. Οι
ερευνητές σημειώνουν ότι σε άλλους τομείς η γεωμηχανική μπορεί να φέρει
ουσιαστικά αποτελέσματα αλλά στην προσπάθεια παρεμπόδισης των κλιματικών
αλλαγών όχι μόνο δεν φαίνεται να μπορεί να κάνει κάτι αλλά έχει σοβαρές
αρνητικές συνέπειες. Ας ρίξουμε μια ματιά και σε άλλες ιδέες που έχει προτείνει
η γεωμηχανική για τη σωτηρία του πλανήτη από τις κλιματικές αλλαγές.
Το αλάτι
Ο Ρόμπερτ
Νέλσον, ερευνητής του Ινστιτούτου Πλανητικών Ερευνών των ΗΠΑ, προτείνει να
προστατεύσουμε τον πλανήτη ρίχνοντας στην ατμόσφαιρα… αλάτι. Ο Νέλσον προτείνει
να ρίξουμε μεγάλες ποσότητες αλατιού σε ύψος περίπου 17 χλμ. πάνω από την
επιφάνεια της Γης. Το αλάτι θα προκαλέσει μια σειρά από χημικές αντιδράσεις οι
οποίες θα έχουν ως κατάληξη η ατμόσφαιρα να αποκτήσει ένα έντονο λευκό χρώμα,
με αποτέλεσμα να αντανακλώνται οι ακτίνες του Ηλιου και να επιστρέφουν στο
Διάστημα. Ετσι θα εμποδιστεί η περαιτέρω αύξηση της θερμοκρασίας, ενώ σύμφωνα
με τον Νέλσον δεν θα υπάρξουν παρενέργειες στις καιρικές συνθήκες σε τοπικό ή και
πλανητικό επίπεδο.
Τα τεχνητά νέφη
Ο Ρομπ
Γουντ, καθηγητής Ατμοσφαιρικής Φυσικής στο Πανεπιστήμιο της Ουάσιγκτον,
σκέφθηκε τη δημιουργία τεχνητών νεφών που θα αντανακλούν το ηλιακό φως. Σύμφωνα
με τον Γουντ η δημιουργία αυτών των τεχνητών νεφών θα γίνεται με μη επανδρωμένα
σκάφη που θα πλέουν στους ωκεανούς κινούμενα με αιολική ενέργεια. Στα σκάφη
αυτά θα είναι τοποθετημένοι μεγάλοι σωλήνες μέσα από τους οποίους θα
εκτοξεύεται ψηλά στην ατμόσφαιρα θαλασσινό νερό.
Σύμφωνα με
τον επιστήμονα η σύσταση του θαλασσινού νερού, και ειδικά το αλάτι, θα προκαλεί
τη δημιουργία νεφών αυξημένης λευκότητας τα οποία θα μπορούν να αντανακλούν το
μεγαλύτερο μέρος του εισερχόμενου ηλιακού φωτός. Αυτό, όπως πιστεύει ο Γουντ,
θα έχει ευεργετικές συνέπειες στην προσπάθεια αντιστροφής των κλιματικών
μεταβολών στη Γη.
Η αντανάκλαση των καρπών
Βρετανοί
επιστήμονες υποστηρίζουν ότι αν τροποποιήσουμε γενετικώς καρπούς που
χρησιμοποιούνται ευρέως στις καλλιέργειες (καλαμπόκι, κριθάρι, βρόμη κ.ά.) έτσι
ώστε να αντανακλούν πίσω στο Διάστημα μεγάλες ποσότητες του ηλιακού φωτός, η
θερμοκρασία του πλανήτη θα μειωθεί σημαντικά. Οι ειδικοί ονόμασαν τη μέθοδο
albedo-diet (το άλβεδο, αλμπέντο ή λευκαύγεια είναι το μέτρο της
ανακλασιμότητας μιας επιφάνειας στο φως) και θεωρούν ότι αν τροποποιηθούν
γενετικώς οι καλλιέργειες με αυτόν τον σκοπό, η θερμοκρασία σε ορισμένες
περιοχές του πλανήτη είναι πιθανό να μειωθεί ακόμα και κατά δύο βαθμούς
Κελσίου.
Τεχνητά δάση
Επιστήμονες
του Ινστιτούτου Μηχανολογίας στο Λονδίνο υποστηρίζουν ότι δέντρα ειδικά ανεπτυγμένα
και κατασκευασμένα ώστε να απορροφούν μεγάλες ποσότητες διοξειδίου του άνθρακα
θα μπορούσαν να μπουν στη μάχη κατά των κλιματικών αλλαγών στον πλανήτη. Η
ανάπτυξη τέτοιων δέντρων έχει ήδη ξεκινήσει, και έχουν μάλιστα δημιουργηθεί
κάποια πρωτότυπα, αλλά η έρευνα συνεχίζεται. Σύμφωνα με τους επιστήμονες, τα
δάση αυτά, τα οποία θα αποτελούνται από 100.000 τέτοια δέντρα, θα μπορέσουν
μέσα σε διάστημα 10-20 ετών να «ρουφήξουν» το βλαβερό διοξείδιο του άνθρακα, το
οποίο και αποτελεί τον βασικότερο παράγοντα πρόκλησης του «φαινομένου του
θερμοκηπίου».
