Χρόνια πολλά
μικρό μου. Γεννήθηκες σήμερα.
Σε
μια εποχή έξυπνων μηχανών. Σε παρακολουθούν σχεδόν από τη σύλληψή σου με μια εφαρμογή και
δημοσιεύουν το υπερηχογράφημά σου στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Πολύ πριν
γεννηθείς, είσαι ήδη γνωστό στον αλγόριθμο. Με λίγη τύχη και τα σωστά γονίδια
θα φτάσεις τα 125 χρόνια ζωής.
Μέσα στα
επόμενα 125 χρόνια οι υπολογιστές δεν θα είναι εργαλεία αλλά ψηφιακοί σύντροφοι
Πώς θα
μεγαλώσεις μαζί με την επόμενη γενιά μηχανών; Το περιοδικό «MIT Technology
Review» ζήτησε από ειδικούς να φανταστούν το μέλλον σου – όλοι συμφωνούν ότι
στη διάρκεια της ζωής σου οι
υπολογιστές δεν θα είναι πια εργαλείο αλλά σύντροφος. Σχεδόν φίλος.
Από σήμερα έως το 2034
Ηλικία: 0 έως 10 ετών – Ένας ψηφιακός… φανταστικός
φίλος
Οταν
γεννήθηκες, η οικογένειά σου σε περιέβαλλε με «έξυπνα» πράγματα:
επαναφορτιζόμενα καροτσάκια, οθόνες, λάμπες που παίζουν νανουρίσματα. Ομως
εκείνο που σε εντυπωσιάζει είναι το έξυπνο ρολόι των γονιών σου όταν σε
αγκαλιάζουν. Το χτυπάς, ανάβει ή κάνει θόρυβο. Είναι από τις πρώτες σου
αναμνήσεις. Σε εισάγει σε έναν κόσμο που ό,τι ακουμπάς, ανταποκρίνεται. Είσαι
το παιδί των millennials και της Gen Z – των πρώτων ψηφιακών ιθαγενών.
Καθώς
μεγαλώνεις οι κάμερες είναι παντού. Μαθαίνεις να χαμογελάς σε οθόνες στους
συγγενείς σου. Στο σχολείο ο καθηγητής της Τεχνητής Νοημοσύνης σε καθοδηγεί σε
δραστηριότητες που συνδυάζουν φυσικές εργασίες με οδηγίες επαυξημένης
πραγματικότητας.
Τη μάθηση θα
την κατευθύνει όλο και περισσότερο ο μαθητής, εξηγεί η Λιζ Γκέρμπερ,
διευθύντρια του Κέντρου Αλληλεπίδρασης Ανθρώπου-Υπολογιστή στο Πανεπιστήμιο
Northwestern. Κάπου εκεί θα υπάρξει ο ψηφιακός σύντροφος, στην αρχή μια φωνή
που θα αλληλεπιδρά μαζί σου όταν μαθαίνεις, αθλείσαι ή όταν έχεις απορίες.
Σύντομα θα
συνδυαστεί με μια φυσική έκδοση, όπως ένα ζωάκι, σε όποια μορφή αποφασίσεις.
Ενας φανταστικός φίλος που θα είναι όπως θα τον θέλεις εσύ.
2040
Ηλικία: 16 ετών – Ο έξυπνος βοηθός που θα έχετε
μεγαλώσει μαζί
Μέχρι να
κλείσεις τα 16, πιθανότατα θα εξακολουθείς να ζεις σε έναν κόσμο που
διαμορφώνεται από οχήματα: αυτοκινητόδρομοι, προάστια, κλιματική αλλαγή. Αλλά
ορισμένα μέρη της κουλτούρας του αυτοκινήτου μπορεί να αλλάζουν.
Οι
ηλεκτρικοί φορτιστές θα αντικαταστήσουν τα βενζινάδικα. Οταν αρχίσεις να
οδηγείς ο έξυπνος βοηθός σου θα επεμβαίνει στο αυτοκίνητο, μειώνοντας ταχύτητα
ή πηγαίνοντάς σε σπίτι όταν δεν είσαι καλά, περιγράφει ο Ουίλιαμ Σεργκόσκι
επικεφαλής σχεδιαστής στο Calty Design Research.
Και επειδή
θέλεις να βλέπεις τους φίλους σου στο Διαδίκτυο και στον πραγματικό κόσμο, ο
έξυπνος βοηθός θα παρακολουθεί τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης για να δει πού
βρίσκονται και να προτείνει συνάντηση. «Θα είναι όλα συνδεδεμένα», λέει ο
Τσεργκόσκι. Και όταν αλλάξεις αυτοκίνητο θα το πάρεις μαζί σου. «Θα
αναβαθμίζεται η σχέση».
2049
Ηλικία: 25 ετών – Οι διαδικτυακές εμπειρίες θα γίνουν
πιο «αληθινές»
Μέχρι τώρα,
ο έξυπνος βοηθός έχει μάθει πολλά για σένα. Ισως να είναι μια ενιαία οντότητα
που σε ακολουθεί σε όλες τις συσκευές και προσφέρει βοήθεια όταν χρειάζεσαι,
όπως τώρα με την κοινωνική σου ζωή.
Η Κάθριν
Κοντούτο, καθηγήτρια Επιστήμης των Μέσων στο Πανεπιστήμιο της Βοστώνης, εξηγεί
πως το πιο αγχωτικό κομμάτι θα είναι η πρώτη κίνηση. Εάν συμφωνήσεις να
συναντήσεις κάποιο άτομο στον πραγματικό κόσμο δεν μπορείς να έχει την τεχνητή
νοημοσύνη από δίπλα να σου λέει τι να πεις.
«Υπάρχει η
ανησυχία ότι θα δούμε ανθρώπους να μη θέλουν πραγματική επαφή και να μείνουν
στο σπίτι με τον εικονικό τους φίλο», λέει, ή να γνωρίζονται οι εικονικοί φίλοι
μεταξύ τους.
Στις
επόμενες δεκαετίες οι διαδικτυακές εμπειρίες θα γίνουν πολύ πιο «αληθινές»,
εξηγεί ο Σον Φόλμερ, διευθυντής του Ινστιτούτου Μηχανικής στο Στάνφορντ.
«Φανταστείτε: Ενα αστέρι του μπάσκετ να φορά ρούχα και αισθητήρες δέρματος που
παρακολουθούν τις κινήσεις του και εξαιρετικά λεπτά γάντια που αντιλαμβάνονται
την υφή της μπάλας.
Εσείς, από
τον καναπέ του σπιτιού σας, φοράτε φανέλα και γάντια από έξυπνα υφάσματα με
αισθητήρες που μεταδίδουν ό,τι αισθάνεται ο παίκτης: όταν τον σπρώχνουν, όταν
καρφώνει. Φανταστείτε και κάτι άλλο: Πώς θα είναι να βλέπετε με αυτό τον τρόπο
ερωτικές ταινίες…».
Υπάρχουν κι
άλλα για σένα που είσαι πια 25 ετών, λέει η Σίντι Χσιν Λιου Κάο, που διευθύνει
το Hybrid Body Lab στο Πανεπιστήμιο Κορνέλ, καθώς το σώμα μου μπορεί να γίνει
χώρος διαφημίσεων. «Ισως μπορείς να νοικιάσεις κάθε νύχι ως οθόνη για προβολής
διαφήμισης ή να νοικιάσεις τα μαλλιά σου: η ύφανση με εξαιρετικά λεπτές λωρίδες
LED θα μπορούσε να τα κάνει ένα είδος οθόνης. Ή οι φακοί επαφής σου να
μεταδίδουν ένα διαφημιστικό μήνυμα την ώρα που μιλάς με κάποιον».
2059
Ηλικία: 35 ετών – «Φροντιστές» μηχανήματα για παιδιά
Μέχρι τώρα,
πιθανότατα βρίσκεσαι στο δικό σου σπίτι – που δεν θα μοιάζει πολύ με το σπίτι
όπου μεγάλωσες. Ο Κιθ Εβαν Γκριν, καθηγητής ανθρωποκεντρικού σχεδιασμού στο
Κορνέλ, το αποκαλεί «ένα μέρος για τα πάντα – δουλειά, σχολείο, παιχνίδι, μια
τάση που επιταχύνθηκε από την πανδημία».
Φαντάζεται
έναν «ρομποτικό χώρο που αναδιαμορφώνεται με τοίχους που κινούνται, αντικείμενα
που φουσκώνουν ή ξεδιπλώνονται και με ενσωματωμένη την υπολογιστική ισχύ. Κάτι
σαν αυτό που φανταζόταν ο ΛεΚορμπιζιέ: μια μηχανή για να μένεις». Ενα σπίτι
όπου δεν θα δίνεις απλά φωνητική οδηγία στην τηλεόραση να ανάψει αλλά θα
παίρνει αυτόνομες αποφάσεις, εξηγεί ο Ιβάν Πουπίρεφ, συνιδρυτής της Archetype
AI.
«Θα λες:
Ενεργοποίησε κάτι ενδιαφέρον για μένα, είμαι κουρασμένος». Ή θα υπάρχουν μικρά
bots που θα καθαρίζουν, θα βγάζουν τα σκουπίδια και θα σου φέρουν το ποτό σου.
Εάν έχεις
αποκτήσει παιδί, μπορείς να ξεχάσεις τις ξάγρυπνες νύχτες που σου έχουν
αφηγηθεί οι γονείς σου όταν εσύ ήσουν μωρό. Υπάρχουν πια «φροντιστές» –
καταπραϋντικά μηχανήματα που νανουρίζουν κουνώντας το κρεβατάκι, προσφέρουν
μητρικό γάλα και μια «λειτουργία καθαρισμού και στεγνώματος» σαν μπιντέ. Για τα
παιδιά σας, αυτή είναι η πρώτη τους εμπειρία κοντά σε μηχανή. Σχεδόν μητρική.
2074
Ηλικία: 50 ετών – Το ψηφιακό άβαταρ μετατρέπεται σε
σωσία σου
Τώρα
βρίσκεσαι στο απόγειο της καριέρας σου. Το ωράριο 9 με 5 δεν υπάρχει πια,
τα πάντα μπορούν να γίνουν από το σπίτι. Οι εμφυτευμένοι φακοί επαφής σου
επιτρέπουν να ελέγχεις τα μηνύματά σου από το κρεβάτι και το ψηφιακό σου άβαταρ
δεν σε μιμείται απλά αλλά έχει μετατραπεί σε σωσία σου.
«Συμπεριφέρεται
σαν εσένα, γνωρίζει όσα κι εσύ, μαθαίνει όσα κι εσύ», περιγράφει η Γκρέις Αν,
διευθύντρια του Κέντρου Προηγμένων Οικοσυστημάτων στο Πανεπιστήμιο της
Τζόρτζια. «Αρα μπορεί να κάνει κάποιες επαγγελματικές συναντήσεις αντί για
σένα. Μπορείς να του δώσεις εντολή να θίξει ορισμένα σημεία και να σου
ανακεφαλαιώσει την όλη συζήτηση αργότερα».
2099
Ηλικία: 75 ετών – Το σπίτι θα αντιδρά στα συναισθήματά
σου
Μέχρι τη
στιγμή που θα συνταξιοδοτηθείς, οι οικογένειες μπορεί να είναι μικρότερες, με
περισσότερους ηλικιωμένους να ζουν μόνοι τους. Η Τσάιγου Λι, ερευνήτρια στο MIT
AgeLab, πιστεύει ότι σε 75 χρόνια, το σπίτι θα είναι ένα είδος συγκάτοικου –
«κάποιος που συζεί σε αυτόν τον χώρο μαζί σου», λέει. «Αντιδρά στα συναισθήματά
σου, ίσως σε καταλαβαίνει και σου κάνει προτάσεις για να φτιάξει η διάθεσή
σου». Ούτως ή άλλως πια το σπίτι συλλέγει δεδομένα για την υγεία σου επειδή
εκεί τρως, κάνεις ντους και χρησιμοποιείς το μπάνιο.
O Γκριν
αναρωτιέται εάν μια διεπαφή εγκεφάλου-μηχανής σου επιτρέπει να αλλάξεις το
περιβάλλον σου κατά βούληση, χωρίς καν να κινηθείς. Σκέφτεσαι, ας πούμε, μια
ζούγκλα και η ταπετσαρία μεταμορφώνεται. Σκέφτεσαι μια παραλία και το ρομποτικό
έπιπλο γίνεται αιώρα. Θυμάσαι τον μήνα του μέλιτος στο Παρίσι και ο χώρος
μετατρέπεται σε καφέ με τις μυρωδιές, τη μουσική και την ατμόσφαιρα εκείνης της
ανάμνησης.
2149
Ηλικία: 125
ετών – Ένα ολόγραμμα για τους αγαπημένους σου
Ελπίζουμε
ότι τα τελευταία σου χρόνια δεν θα είναι μοναχικά ή επώδυνα. Οι μακρινοί
αγαπημένοι θα σε επισκέπτονται με ψηφιακό άβαταρ ή θα σου στέλνουν αγάπη μέσω
έξυπνων υφασμάτων. Η Aν Μαρί Πάιπερ, καθηγήτρια πληροφορικής στο Πανεπιστήμιο
Ιρβάιν φαντάζεται ένα κασκόλ που λάμπει ή ζεσταίνει όταν κάποιος σε σκέφτεται,
η Κάο μια συσκευή στο δέρμα που προσομοιώνει το άγγιγμα του χεριού τους. Εάν
είστε πολύ άρρωστοι, μπορείτε να δραπετεύσετε σε έναν χαλαρωτικό εικονικό
κόσμο.
Τι γίνεται
με το download της συνείδησής σου στο cloud; Η ιδέα έχει ένθερμους θαυμαστές,
λέει ο κοινωνιολόγος Τιμ Ρεκούμπερ. Οι άνθρωποι ελπίζουν να αναστηθούν σε
ανθρώπινα ή ρομποτικά σώματα. Αλλά, προσθέτει, είναι δύσκολο να επιτευχθεί αυτό
σε 125 χρόνια. Εκείνο που μπορείς να κάνεις είναι να αφήσεις ένα ολόγραμμα για
τους αγαπημένους σου στο οποίο θα υπάρχουν όλες οι ψηφιακές σου καταγραφές.
Ενός είδους παρουσίας μετά την απουσία.
Ολα αυτά με
την ελπίδα ότι ο πλανήτης και η δημοκρατία θα επιβιώσουν και αυτές οι
τεχνολογίες θα είναι εργαλεία που θα επιλέγει μια ακμάζουσα κοινωνία. Το παρόν
μας είναι απλώς η αφετηρία για άπειρα μέλλοντα. Το τι θα γίνει μετά, εξαρτάται
από σένα.
