Ουάσινγκτον
Απολιθώματα ενός πιθανότατα άγνωστου ανθρώπινου είδους εντοπίστηκαν στη Νότια Κίνα από ερευνητές του Πανεπιστήμιου της Νέας Νότιας Ουαλίας στην Αυστραλία . Τα οστά, τα οποία ανήκουν σε τουλάχιστον πέντε διαφορετικά άτομα, χρονολογούνται μεταξύ 11.500 και 14.500 ετών. Εως ότου διεξαχθούν πιο ενδελεχείς αναλύσεις των απολιθωμάτων προκειμένου να αποδειχθεί εάν ανήκουν σε άγνωστους για την επιστήμη εκπροσώπους του ανθρώπινου είδους, οι ερευνητές τους αποκαλούν ανθρώπους της Σπηλιάς του Κόκκινου Ελαφιού (Red Deer Cave), καθώς έτσι ονομάζεται μια από τις τοποθεσίες όπου ήλθαν στο φως τα ευρήματα.
Χωρίς βιολογικό ορισμό για τον Homo sapiens
Στη δημοσίευσή της σχετικά με τα απολιθώματα που έγινε στη δικτυακή επιθεώρηση «PloS One», η ερευνητική ομάδα αναφέρει ότι είναι πολύ προσεκτική αυτή τη στιγμή σε ό,τι αφορά την κατηγοριοποίηση του είδους που εντόπισε. Όπως σημείωσε ένας ο εκ των επικεφαλής της μελέτης, ο δρ Ντάρεν Κέρνοου από το Πανεπιστήμιο της Νέας Νότιας Ουαλίας, «ένας από τους λόγους για τους οποίους δεν μπορούμε να κατατάξουμε εύκολα αυτά τα απολιθώματα σε κάποια κατηγορία είναι ότι στην επιστήμη της ανθρώπινης εξέλιξης, την παλαιοανθρωπολογία, δεν διαθέτουμε αυτή τη στιγμή έναν γενικώς αποδεκτό βιολογικό ορισμό για το είδος μας – τον Homo sapiens – όσο απίστευτο και αν φαίνεται αυτό. Πρόκειται λοιπόν για ένα πεδίο αντιπαράθεσης».
Αρκετό από το υλικό που ανέλυσαν οι επιστήμονες βρισκόταν σε κινεζικές συλλογές αλλά δεν είχε τύχει ιδιαίτερης μελέτης μέχρι σήμερα. Ορισμένα από τα οστά προέρχονται από το Μαλουντόνγκ (Σπηλιά του Κόκκινου Ελαφιού), που βρίσκεται κοντά στην πόλη Μενγκζί στην επαρχία Γιουνάν. Ενας σκελετός εντοπίστηκε επίσης στο Λονγκλίν, στη γειτονική επαρχία Γκουανγκξί.
Σύγχρονα και αρχαϊκά χαρακτηριστικά
Τα κρανία αλλά και τα δόντια που εντοπίστηκαν στις δύο περιοχές μοιάζουν τόσο μεταξύ τους ώστε μαρτυρούν ότι ανήκαν σε άτομα του ίδιου πληθυσμού. Ωστόσο τα χαρακτηριστικά τους ήταν αρκετά διαφορετικά από αυτά των σύγχρονων ανθρώπων, σύμφωνα με τους ερευνητές. Οι άνθρωποι της Σπηλιάς του Κόκκινου Ελαφιού φαίνεται ότι διέθεταν ένα «μείγμα» αρχαϊκών και σύγχρονων χαρακτηριστικών.
Τα άτομα του είδους είχαν στρογγυλεμένο κρανίο με έντονο οφρυικό τόξο. Τα οστά του κρανίου τους ήταν αρκετά χοντρά ενώ τα πρόσωπά τους ήταν κοντά και επίπεδα και η μύτη τους πλατιά. Οι σιαγόνες τους ωστόσο που προεξείχαν απείχαν πολύ από το σαγόνι του σύγχρονου ανθρώπου. Αξονικές τομογραφίες της κοιλότητας που «έκλεινε» τον εγκέφαλό τους μαρτυρούν ότι διέθεταν πιο… σύγχρονους μετωπιαίους λοβούς αλλά αρκετά αρχαϊκούς βρεγματικούς λοβούς. Είχαν επίσης μεγάλους γομφίους.
Τα σενάρια της καταγωγής
Ο δρ Κέρνοου και οι συνεργάτες του παρουσιάζουν στη δημοσίευσή τους δυο πιθανά σενάρια για την καταγωγή του πληθυσμού της Σπηλιάς του Κόκκινου Ελαφιού. Το πρώτο αναφέρει ότι ίσως ο πληθυσμός αυτός αποτελεί ένα είδος πρωτόγονου Homo sapiens που μετακινήθηκε πολύ νωρίς και έζησε απομονωμένο από άλλα είδη του σύγχρονου ανθρώπου στην Ασία προτού εξαφανιστεί.
Σύμφωνα με το δεύτερο σενάριο, ο συγκεκριμένος πληθυσμός αποτελούσε ένα ξεχωριστό είδος Homo που εμφανίστηκε και εξελίχθηκε στην Ασία και το οποίο έζησε παράλληλα με το δικό μας είδος μέχρι πολύ πρόσφατα.
Ενα τρίτο σενάριο το οποίο έχει προταθεί από άλλους επιστήμονες που δεν συμμετείχαν στη μελέτη αναφέρει ότι τα άτομα της Σπηλιάς του Κόκκινου Ελαφιού ήταν υβρίδια. «Είναι πιθανό να επρόκειτο για σύγχρονους ανθρώπους που αναμίχθηκαν με αρχαϊκούς ανθρώπους που ζούσαν εκείνη την εποχή» εξηγεί η δρ Ιζαμπέλ ντε Γκρουτ, παλαιοανθρωπολόγος από το Μουσείο Φυσικής Ιστορίας του Λονδίνου, και προσθέτει ότι «μπορεί επίσης ο συγκεκριμένος πληθυσμός να ανέπτυξε ανεξάρτητα τα πιο πρωτόγονα αυτά χαρακτηριστικά εξαιτίας γενετικής παρέκκλισης ή απομόνωσης, είτε ως απόκριση σε περιβαλλοντικές πιέσεις όπως το κλίμα».
Ο δρ Κέρνοου συμφωνεί ότι όλες αυτές οι πιθανότητες είναι ανοιχτές. Η ερευνητική ομάδα προσπαθεί τώρα να εξαγάγει γενετικό υλικό από τα απολιθώματα το οποίο θα ρίξει φως στο μυστήριο.
Φως στην ιστορία της εξέλιξης
Οποια και αν είναι τελικώς η θέση του πληθυσμού της Σπηλιάς του Κόκκινου Ελαφιού στο οικογενειακό δέντρο των Homo, και μόνο η ανακάλυψή του είναι πολύ σημαντική αφού προσθέτει ένα ακόμη λιθαράκι στην πολύπλοκη και άκρως ενδιαφέρουσα ιστορία της ανθρώπινης εξέλιξης και μετανάστευσης.
«Ο συγκεκριμένος πληθυσμός έζησε στην Κίνα σε μια άκρως ενδιαφέρουσα εποχή, η οποία τοποθετείται στην Επιπαλαιολιθική περίοδο ή αλλιώς στο τέλος της Εποχής του Λίθου» λέει ο δρ Κέρνοου και συμπληρώνει ότι αρκετά κοντά στο Λονγκλίν υπάρχουν γνωστές τοποθεσίες πλούσιες σε αρχαιολογικά ευρήματα που αποτελούν τις αρχαιότερες ενδείξεις της Επιπαλαιολιθικής περιόδου. «Στις περιοχές αυτές ζούσαν άνθρωποι που έμοιαζαν με τον σύγχρονο άνθρωπο και οι οποίοι είχαν αρχίσει να φτιάχνουν κεραμικά για να αποθηκεύουν την τροφή τους ενώ μάζευαν και άγριο ρύζι. Είχε ήδη ξεκινήσει μια οικονομική μετάβαση από τη συλλογή τροφής προς τη γεωργία».
Το πώς ακριβώς ταιριάζουν οι κάτοικοι της Σπηλιάς του Κόκκινου Ελαφιού σε αυτήν την εικόνα παραμένει ασαφές. Η ερευνητική ομάδα, στην οποία συμμετείχαν επίσης ειδικοί του Ινστιτούτου Αρχαιολογίας της Γιουνάν, ελπίζει ότι θα ενώσει τα κομμάτια του παζλ μέσω αναλύσεων που θα διεξαγάγει σε ορισμένα λίθινα εργαλεία και σε τεχνουργήματα που έχουν ανακαλυφθεί στα σημεία ανασκαφών.
Βήμα Science
Χωρίς βιολογικό ορισμό για τον Homo sapiens
Στη δημοσίευσή της σχετικά με τα απολιθώματα που έγινε στη δικτυακή επιθεώρηση «PloS One», η ερευνητική ομάδα αναφέρει ότι είναι πολύ προσεκτική αυτή τη στιγμή σε ό,τι αφορά την κατηγοριοποίηση του είδους που εντόπισε. Όπως σημείωσε ένας ο εκ των επικεφαλής της μελέτης, ο δρ Ντάρεν Κέρνοου από το Πανεπιστήμιο της Νέας Νότιας Ουαλίας, «ένας από τους λόγους για τους οποίους δεν μπορούμε να κατατάξουμε εύκολα αυτά τα απολιθώματα σε κάποια κατηγορία είναι ότι στην επιστήμη της ανθρώπινης εξέλιξης, την παλαιοανθρωπολογία, δεν διαθέτουμε αυτή τη στιγμή έναν γενικώς αποδεκτό βιολογικό ορισμό για το είδος μας – τον Homo sapiens – όσο απίστευτο και αν φαίνεται αυτό. Πρόκειται λοιπόν για ένα πεδίο αντιπαράθεσης».
Αρκετό από το υλικό που ανέλυσαν οι επιστήμονες βρισκόταν σε κινεζικές συλλογές αλλά δεν είχε τύχει ιδιαίτερης μελέτης μέχρι σήμερα. Ορισμένα από τα οστά προέρχονται από το Μαλουντόνγκ (Σπηλιά του Κόκκινου Ελαφιού), που βρίσκεται κοντά στην πόλη Μενγκζί στην επαρχία Γιουνάν. Ενας σκελετός εντοπίστηκε επίσης στο Λονγκλίν, στη γειτονική επαρχία Γκουανγκξί.
Σύγχρονα και αρχαϊκά χαρακτηριστικά
Τα κρανία αλλά και τα δόντια που εντοπίστηκαν στις δύο περιοχές μοιάζουν τόσο μεταξύ τους ώστε μαρτυρούν ότι ανήκαν σε άτομα του ίδιου πληθυσμού. Ωστόσο τα χαρακτηριστικά τους ήταν αρκετά διαφορετικά από αυτά των σύγχρονων ανθρώπων, σύμφωνα με τους ερευνητές. Οι άνθρωποι της Σπηλιάς του Κόκκινου Ελαφιού φαίνεται ότι διέθεταν ένα «μείγμα» αρχαϊκών και σύγχρονων χαρακτηριστικών.
Τα άτομα του είδους είχαν στρογγυλεμένο κρανίο με έντονο οφρυικό τόξο. Τα οστά του κρανίου τους ήταν αρκετά χοντρά ενώ τα πρόσωπά τους ήταν κοντά και επίπεδα και η μύτη τους πλατιά. Οι σιαγόνες τους ωστόσο που προεξείχαν απείχαν πολύ από το σαγόνι του σύγχρονου ανθρώπου. Αξονικές τομογραφίες της κοιλότητας που «έκλεινε» τον εγκέφαλό τους μαρτυρούν ότι διέθεταν πιο… σύγχρονους μετωπιαίους λοβούς αλλά αρκετά αρχαϊκούς βρεγματικούς λοβούς. Είχαν επίσης μεγάλους γομφίους.
Τα σενάρια της καταγωγής
Ο δρ Κέρνοου και οι συνεργάτες του παρουσιάζουν στη δημοσίευσή τους δυο πιθανά σενάρια για την καταγωγή του πληθυσμού της Σπηλιάς του Κόκκινου Ελαφιού. Το πρώτο αναφέρει ότι ίσως ο πληθυσμός αυτός αποτελεί ένα είδος πρωτόγονου Homo sapiens που μετακινήθηκε πολύ νωρίς και έζησε απομονωμένο από άλλα είδη του σύγχρονου ανθρώπου στην Ασία προτού εξαφανιστεί.
Σύμφωνα με το δεύτερο σενάριο, ο συγκεκριμένος πληθυσμός αποτελούσε ένα ξεχωριστό είδος Homo που εμφανίστηκε και εξελίχθηκε στην Ασία και το οποίο έζησε παράλληλα με το δικό μας είδος μέχρι πολύ πρόσφατα.
Ενα τρίτο σενάριο το οποίο έχει προταθεί από άλλους επιστήμονες που δεν συμμετείχαν στη μελέτη αναφέρει ότι τα άτομα της Σπηλιάς του Κόκκινου Ελαφιού ήταν υβρίδια. «Είναι πιθανό να επρόκειτο για σύγχρονους ανθρώπους που αναμίχθηκαν με αρχαϊκούς ανθρώπους που ζούσαν εκείνη την εποχή» εξηγεί η δρ Ιζαμπέλ ντε Γκρουτ, παλαιοανθρωπολόγος από το Μουσείο Φυσικής Ιστορίας του Λονδίνου, και προσθέτει ότι «μπορεί επίσης ο συγκεκριμένος πληθυσμός να ανέπτυξε ανεξάρτητα τα πιο πρωτόγονα αυτά χαρακτηριστικά εξαιτίας γενετικής παρέκκλισης ή απομόνωσης, είτε ως απόκριση σε περιβαλλοντικές πιέσεις όπως το κλίμα».
Ο δρ Κέρνοου συμφωνεί ότι όλες αυτές οι πιθανότητες είναι ανοιχτές. Η ερευνητική ομάδα προσπαθεί τώρα να εξαγάγει γενετικό υλικό από τα απολιθώματα το οποίο θα ρίξει φως στο μυστήριο.
Φως στην ιστορία της εξέλιξης
Οποια και αν είναι τελικώς η θέση του πληθυσμού της Σπηλιάς του Κόκκινου Ελαφιού στο οικογενειακό δέντρο των Homo, και μόνο η ανακάλυψή του είναι πολύ σημαντική αφού προσθέτει ένα ακόμη λιθαράκι στην πολύπλοκη και άκρως ενδιαφέρουσα ιστορία της ανθρώπινης εξέλιξης και μετανάστευσης.
«Ο συγκεκριμένος πληθυσμός έζησε στην Κίνα σε μια άκρως ενδιαφέρουσα εποχή, η οποία τοποθετείται στην Επιπαλαιολιθική περίοδο ή αλλιώς στο τέλος της Εποχής του Λίθου» λέει ο δρ Κέρνοου και συμπληρώνει ότι αρκετά κοντά στο Λονγκλίν υπάρχουν γνωστές τοποθεσίες πλούσιες σε αρχαιολογικά ευρήματα που αποτελούν τις αρχαιότερες ενδείξεις της Επιπαλαιολιθικής περιόδου. «Στις περιοχές αυτές ζούσαν άνθρωποι που έμοιαζαν με τον σύγχρονο άνθρωπο και οι οποίοι είχαν αρχίσει να φτιάχνουν κεραμικά για να αποθηκεύουν την τροφή τους ενώ μάζευαν και άγριο ρύζι. Είχε ήδη ξεκινήσει μια οικονομική μετάβαση από τη συλλογή τροφής προς τη γεωργία».
Το πώς ακριβώς ταιριάζουν οι κάτοικοι της Σπηλιάς του Κόκκινου Ελαφιού σε αυτήν την εικόνα παραμένει ασαφές. Η ερευνητική ομάδα, στην οποία συμμετείχαν επίσης ειδικοί του Ινστιτούτου Αρχαιολογίας της Γιουνάν, ελπίζει ότι θα ενώσει τα κομμάτια του παζλ μέσω αναλύσεων που θα διεξαγάγει σε ορισμένα λίθινα εργαλεία και σε τεχνουργήματα που έχουν ανακαλυφθεί στα σημεία ανασκαφών.
Βήμα Science
Newsroom ΔΟΛ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου