Ενδείξεις υγρού νερού στον σημερινό Άρη

Πασαντίνα, Καλιφόρνια

Οι επιστήμονες γνώριζαν εδώ και καιρό ότι στον Άρη υπάρχει νερό με μορφή πάγου στους πόλους του, καθώς και υδρατμοί στην ατμόσφαιρά του, ενώ προ ημερών έγινε και η εκτίμηση ότι μπορεί να υπάρχουν επίσης χιλιάδες παγετώνες σκεπασμένοι από την αρειανή σκόνη.

Τώρα, για πρώτη φορά, νέες εκτιμήσεις με βάση τα στοιχεία που συνέλεξε ο ρομποτικός εξερευνητής Curiosity της NASA, δείχνουν ότι είναι πολύ πιθανό να υπάρχει υγρό νερό και μάλιστα λίγο κάτω από την επιφάνεια. Αν οι εκτιμήσεις γίνουν βεβαιότητα τότε έχουμε να κάνουμε με ένα εξαιρετικής σημασίας γεγονός. Αυτό γιατί η παρουσία του νερού σε υγρή μορφή πολλαπλασιάζει τις πιθανότητες ύπαρξης κάποιων μορφών ζωής έστω και σε μικροβιακό επίπεδο ενώ επιπλέον διευκολύνεται η παρουσία του ανθρώπου στον Κόκκινο Πλανήτη.

Ο κύκλος του ρειανού νερού

Τα ευρήματα του Curiosity δείχνουν ότι τα κρύα βράδια συγκεντρώνεται νερό σε υγρή μορφή και εξατμίζεται πάλι μετά την ανατολή του Ήλιου, σε ένα αέναο κύκλο. Αν αυτό όντως συμβαίνει (και πρέπει να υπάρξει επιβεβαίωση με άμεση παρατήρηση), τότε αρχικά οι αστροναύτες των επανδρωμένων αποστολών στον Άρη και στη συνέχεια οι άποικοι θα έχουν άμεση πρόσβαση στο πολύτιμο νερό.

Όπως διαπιστώθηκε, στο έδαφος του Άρη υπάρχουν υπερχλωρικές ενώσεις (άλατα), που χαμηλώνουν το σημείο ψύξης έως τους μείον 70 βαθμούς Κελσίου, έτσι ώστε το νερό να μην γίνεται πια πάγος, αλλά να παραμένει σε υγρή και αλμυρή μορφή (για τον ίδιο λόγο στη Γη ρίχνουμε αλάτι για να μην παγώσουν οι δρόμοι τον χειμώνα).

Η ανακάλυψη

Ομάδα ερευνητών από Πανεπιστήμια της Σουηδίας, της Δανίας και ειδικοί της NASA ανακάλυψαν υπερχλωρικό ασβέστιο, ένα άλας το οποίο απορροφά υδρατμούς από την ατμόσφαιρα, ιδίως στη διάρκεια των αρειανών νυχτών, και τους μετατρέπει σε ένα λεπτό υγρό στρώμα άλμης.

Όταν πέφτει το βράδυ, ένα μέρος από τους υδρατμούς στην ατμόσφαιρα του Άρη συμπυκνώνεται και παγώνει στην επιφάνεια του πλανήτη, αλλά στη συνέχεια, εξαιτίας της παρουσίας των υπερχλωρικών ενώσεων και μέσω της διαδικασίας της υγροποίησης, μετατρέπεται σε υγρό αλμυρό νερό. Επειδή η επιφάνεια του πλανήτη είναι πολύ πορώδης, αυτό το νερό απορροφάται στο υπέδαφος, όχι όμως σε μεγάλο βάθος, αλλά μόλις 15 εκατοστά κάτω από την επιφάνεια.

Οι έως τώρα παρατηρήσεις έχουν δείξει ότι κάποτε υπήρχαν ποτάμια και λίμνες στον Άρη. Πριν από 4,5 δισεκατομμύρια χρόνια υπήρχε τουλάχιστον εξήμιση φορές περισσότερο νερό από ό,τι σήμερα και έως το ένα πέμπτο του πλανήτη μπορεί να ήταν καλυμμένο από νερό. Σύμφωνα με τις νέες εκτιμήσεις, ένα μέρος αυτού του νερού μπορεί ούτε να έχει εξατμιστεί στο διάστημα, ούτε να έχει παγώσει, αλλά να παραμένει σε υγρή μορφή, τουλάχιστον παροδικά.

Αν όντως αυτό συμβαίνει (και ορισμένοι επιστήμονες συνεχίζουν να αμφιβάλουν μέχρι να το δουν με τα μάτια τους), τότε ίσως αυξάνεται η πιθανότητα για εύρεση εξωγήινης μικροβιακής ζωής, αν και κάτι τέτοιο δεν θα είναι εύκολο με μέσες θερμοκρασίες κάτω των μείον 30 βαθμών Κελσίου (στη Γη τουλάχιστον, οι μικροοργανισμοί δεν μπορούν να μεταβολίσουν και να αναπαραχθούν σε τόσο κρύο περιβάλλον). Επιπλέον, η κοσμική ακτινοβολία «βομβαρδίζει» συνεχώς τον απροστάτευτο από μαγνητικό πεδίο Άρη και φθάνει σε βάθος έως ενός μέτρου κάτω από την επιφάνειά του, οπότε τυχόν μικροοργανισμοί δύσκολα θα επιβίωναν - εκτός και αν κρύβονται ακόμη πιο βαθιά.

Η ανακάλυψη δημοσιεύεται στην επιθεώρηση «Nature Geoscience».

Βήμα Science

Newsroom ΔΟΛ, με πληροφορίες από ΑΠΕ-ΜΠΕ