Στα ίχνη του μυστικού της γήρανσης

Εάν αποκωδικοποιήσουμε το μυστικό της γήρανσης, ίσως κατακτήσουμε τη μακροβιότητα βελτιώνοντας και την ποιότητα ζωής. «Αθανασία όμως δεν υπάρχει σε αυτήν τη ζωή», δηλώνει η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Βιοηθικής.

Οι άνθρωποι φτάνουν όλο και περισσότερο σε μεγάλη ηλικία, η ηλικία των εκατό χρόνωνδεν είναι πια και τόσο σπάνια. Και φυσικά πληθαίνουν οι εικασίες για το αν μπορεί κανείς να «κοροϊδέψει» κάποια στιγμή το βιολογικό ρολόι ενός ανθρώπου. Θα μπορεί κανείς στο μέλλον να κατανικήσει ασθένειες που συνδέονται με το γήρας, όπως την άνοια, τη νόσο πάρκινσον, τον καρκίνο;

Η αξία των μιτοχονδρίων

Σε αυτά τα μεγάλα ερωτήματα της ανθρωπότητας αφιερώνουν τη ζωή τους ερευνητές του Ινστιτούτου Μαξ Πλανκ Βιολογίας της Γήρανσης στην Κολωνία και εξετάζουν τα μιτοχόνδρια, που αποτελούν τα εργοστάσια παραγωγής ενέργειας του κυττάρου. «Παίζουν κεντρικό ρόλο στη διαδικασία της γήρανσης» λέει ο νέος διευθυντής του Ινστιτούτου Τόμας Λάνγκερ. Η αποστολή του συγκεκριμένου Ινστιτούτου είναι η εξής: «Να καταλάβουμε καλύτερα τη βιολογική και μοριακή διαδικασία της γήρανσης και να μπορέσουμε να αντιμετωπίσουμε καλύτερα τις ασθένειες που σχετίζονται με αυτήν». Είναι επιστημονικά διαπιστωμένο ότι προϊούσης της ηλικίας τα μιτοχόνδρια χάνουν σε απόδοση και αυτό έχει επιβλαβείς συνέπειες, εξηγεί ο γερμανός βιολόγος έχοντας κατά νου κυρίως τη νόσο πάρκινσον. «Δεν απομένει παρά να εξακριβωθεί πώς μπορεί κανείς να εμποδίσει την επιδείνωση της κατάστασής τους και να διατηρήσει τη λειτουργικότητα των μιτοχονδρίων».

Χάρη στην ιατρική πρόοδο έχει αυξηθεί σημαντικά το προσδόκιμο ζωής τα τελευταία 100 χρόνια. Σύμφωνα με την Ομοσπονδιακή Στατιστική Υπηρεσία 4,9 εκατομ. Γερμανοί είναι πάνω από 80 χρονών, το 2050 υπολογίζεται να γίνουν 10 εκατομ. Αλλά και οι υπεραιωνόβιοι αυξάνονται. Το 2011, 14.000 άνθρωποι ήταν τουλάχιστον 100 χρονών και το 2025 η ομάδα άνω των 100 θα περιλαμβάνει 26.000 άνδρες και γυναίκες. Υπάρχουν πολλά υποσχόμενες μελέτες σε ποντίκια που επιτυγχάνουν παράταση της ζωής τους αλλά μόνο σε πειραματικό στάδιο. «Εδώ υπάρχει ακόμη πολλή δουλειά» επισημαίνει ο Τόμας Λάνγκερ.

«Δεν υπάρχει αθανασία σε αυτήν τη ζωή»

Βέβαια, προσθέτει ο γερμανός ειδκός, δεν θα ήταν ακόμη σωστό να πει κανείς ότι θα μπορούσαμε να εφαρμόσουμε κάτι τέτοιο και στον άνθρωπο σε εύλογο χρονικό διάστημα. Ο Τόμας Λάνγκνερ δεν θέλει να συμμετάσχει σε εικασίες για το μέχρι πού μπορεί να φτάσει το ανώτατο όριο ζωής ενός ανθρώπου. «Εξάλλου δεν νομίζω ότι υπάρχει ένα ανώτατο ως προς τοτο προσδόκιμο ηλικίας» συμπληρώνει. Η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Βιοηθικής Κριστιάνε Γούπεν υποστηρίζει ότι «μετά από μια ηλικία η ποιότητα ζωής έχει μεγαλύτερη σημασία από το προσδόκιμο ζωής». Στόχος της επιστήμης και της ιατρικής, όπως υποστηρίζει, είναι να αποτρέψει σοβαρές σωματικές και ψυχολογικές παθήσεις και όχι πρωταρχικά να αυξήσει το προσδόκιμο ζωής. «Η ανθρώπινη φύση εκτός από την αυτονομία και τη δημιουργικότητά της είναι και ευάλωτη, εξαρτημένη, πεπερασμένη και δεν νομίζω ότι μπορεί να επιτευχθεί αθανασία σε αυτήν τη ζωή».

Η Κριστιάνε Γούπεν, που είναι παράλληλα και επικεφαλής έρευνας στο πεδίο της βιοηθικής στο Πανεπιστήμιο της Κολωνίας επισημαίνει ότι «θα πρέπει να κάνουμε σκέψεις γύρω από τις κοινωνικές επιπτώσεις και τις συνθήκες συμβίωσης, όταν οι άνθρωποι γερνούν συνεχώς. Οι φάσεις ζωής που ξέρουμε ανατρέπονται. Οι πρώτες δεκαετίες είναι ένας συνεχής αγώνας δρόμου, για να φτάσει κανείς στο τέλος της επαγγελματικής του σταδιοδρομίας και να καταλήξει στη συνέχεια στην εφεδρεία».

Γιούρικο Βαλ-Ίμμελ/ dpa/ Ειρήνη Αναστασοπούλου

Deutsche Welle