Tι κρύβεται στην καρδιά του γαλαξία μας;

Στα μέσα της δεκαετίας του 1970 εντοπίστηκαν μυστηριώδεις εκπομπές ακτινοβολίας από το κέντρο του γαλαξία μας, οι οποίες αποδείχθηκε στη συνέχεια ότι προέρχονταν από μια μελανή οπή. Οι επιστήμονες ονόμασαν αυτή τη μαύρη τρύπα Τοξότη Α* και οι παρατηρήσεις που έχουν γίνει δείχνουν ότι έχει διάμετρο περίπου 45 εκατ. χλμ. και μάζα περίπου 4 εκατ. φορές μεγαλύτερη από τη μάζα του Ηλιου.


Διάφορες παρατηρήσεις τα τελευταία χρόνια έδειχναν ότι ο Τοξότης Α* είχε… παρέα. Αρχικά οι ερευνητές εντόπισαν ίχνη παρουσίας μερικών δεκάδων μελανών οπών πέριξ του κέντρου του γαλαξία μας. Αργότερα τα ίχνη πολλαπλασιάστηκαν και οι εκτιμήσεις ανέβαζαν τον αριθμό τους σε μερικές εκατοντάδες.


Ηρθε όμως πριν από λίγες εβδομάδες η ανακοίνωση μιας έρευνας που πραγματοποίησαν επιστήμονες του Εργαστηρίου Αστροφυσικής του Πανεπιστημίου Κολούμπια της Νέας Υόρκης η οποία τάραξε τα νερά, αφού από τα ευρήματα της έρευνας προκύπτει ότι τον Τοξότη Α* συντροφεύουν 10.000-20.000 μικρότερες μαύρες τρύπες! Και δεν είναι μόνο αυτές. Αλλες έρευνες τα τελευταία χρόνια έχουν αποκαλύψει την ύπαρξη πολλών διαστημικών αντικειμένων και κοσμικών δομών.

Αστρο ή πλανήτης;

Το Αστρονομικό Πρόγραμμα OGLE εντόπισε στο κέντρο του Γαλαξία ένα μυστηριώδες κοσμικό σώμα που έλαβε την κωδική ονομασία OGLE-2016-BLG-1190Lb. Παρά τις προσπάθειες των επιστημόνων η ταυτότητα του εν λόγω αντικειμένου παραμένει μυστηριώδης.

Η τελευταία προσπάθεια έγινε από διεθνή ομάδα αστρονόμων οι οποίοι χρησιμοποίησαν στις παρατηρήσεις τους το διαστημικό τηλεσκόπιο Spitzer. Αν και η ερευνητική ομάδα δεν κατάφερε να ταυτοποιήσει το αντικείμενο αυτό, με άρθρο της στο διαδικτυακό αρχείο επιστημονικών προδημοσιεύσεων Arxiv κάνει κάποιες ενδιαφέρουσες εκτιμήσεις.  Οι ερευνητές θεωρούν ότι πρόκειται είτε για ένα άστρο είτε για έναν πραγματικά τεράστιο πλανήτη.


Αν πρόκειται για άστρο, εκτιμούν ότι πρόκειται για έναν καφέ νάνο, ενώ αν πρόκειται για πλανήτη, αυτός θα είναι απίστευτα μεγάλος, αφού υπολογίζεται ότι θα είναι 13 φορές μεγαλύτερος από τον γίγαντα του ηλιακού μας συστήματος, τον Δία! Καφέ νάνοι ονομάζονται τα σώματα που βρίσκονται σε μια ενδιάμεση κατάσταση ανάμεσα σε πλανήτες και άστρα, με τους περισσότερους ειδικούς να κάνουν λόγο για... «αποτυχημένα άστρα».


Διαπιστώθηκε επίσης ότι στην ίδια περιοχή με το μυστηριώδες σώμα βρίσκεται ένα άστρο και ότι το μυστηριώδες σώμα κινείται γύρω από αυτό το άστρο ολοκληρώνοντας μία πλήρη περιστροφή κάθε τρία έτη. Η αποκάλυψη της ταυτότητας του αντικειμένου θεωρείται σημαντική γιατί αν πρόκειται τελικά για πλανήτη λόγω της θέσης στην οποία βρίσκεται θα προσφέρει νέα δεδομένα για τον αριθμό και τη διασπορά τους μέσα στους γαλαξίες.

Πανάρχαια άστρα

Ομάδα αστρονόμων με επικεφαλής τη Λουζί Χάουζ της Σχολής Αστρονομίας και Αστροφυσικής του Αυστραλιανού Εθνικού Πανεπιστημίου ισχυρίζεται ότι ανακάλυψε κοντά στο κέντρο του Γαλαξία τα αρχαιότερα άστρα που έχουν ποτέ παρατηρήσει στον γαλαξία μας. Χρονολογούνται από την εποχή που το Σύμπαν είχε ηλικία μόνο 300 εκατομμυρίων ετών, όταν ακόμη ο γαλαξίας μας δεν είχε καν σχηματιστεί. Τα εννέα άστρα είναι από τα αρχαιότερα που επιζούν σε όλο το Σύμπαν, ενώ είναι πολύ «φτωχά» σε βαρές μέταλλα (βαρύτερα από το ήλιον), κάτι αναμενόμενο για τόσο παλαιά άστρα.

Σκοτεινή ύλη

Στοιχεία από το διαστημικό τηλεσκόπιο ακτίνων γάμμα Fermi της NASA δείχνουν ότι το κέντρο του γαλαξία μας παράγει πολύ μεγαλύτερες ποσότητες ενέργειας υψηλής ακτινοβολίας γάμμα, η προέλευση της οποίας πιθανώς μπορεί να εξηγηθεί με προσφυγή στη μυστηριώδη σκοτεινή ύλη.


Ομάδα επιστημόνων με επικεφαλής τον αστροφυσικό Νταν Χούπερ του Εθνικού Εργαστηρίου Fermilab των ΗΠΑ αναφέρει ότι η νέα μελέτη της ακτινοβολίας γάμμα από το γαλαξιακό κέντρο αποτελεί την ισχυρότερη ένδειξη μέχρι σήμερα πως τουλάχιστον ένα μέρος αυτής της ισχυρής ενεργειακής εκπομπής πηγάζει από την αόρατη σκοτεινή ύλη. Την άγνωστη ουσία που αποτελεί ένα μεγάλο μέρος της ύλης του Σύμπαντος (σχεδόν το 80%), πολύ μεγαλύτερο από την ορατή ύλη. Σκοτεινή και κανονική ύλη αλληλεπιδρούν μέσω της βαρύτητας, καθώς μεγάλες ποσότητες σκοτεινής ύλης προσελκύουν την κανονική ύλη, δημιουργώντας έτσι ένα θεμέλιο πάνω στο οποίο «χτίζονται» οι γαλαξίες.

To μόριο

Επιστήμονες στις ΗΠΑ ανακάλυψαν για πρώτη φορά στο βαθύ Διάστημα, πολύ πέραν του ηλιακού μας συστήματος, ένα μόριο που διαθέτει μια βασική ιδιότητα της ζωής: είναι χειρόμορφο. Το πολύπλοκο οργανικό μόριο ανιχνεύθηκε σε ένα μακρινό διαστρικό νέφος, που βρίσκεται κοντά στο κέντρο του γαλαξία μας. Τα νέα ευρήματα ενισχύουν την πιθανότητα οι θεμελιώδεις (και χειρόμορφοι) χημικοί λίθοι της ζωής να έφθασαν στη Γη κάποτε από μετεωρίτες και κομήτες.