Αρουραίοι μεταδίδουν ηπατίτιδα στον άνθρωπο – Ο τρόπος μετάδοσης παραμένει άγνωστος

Κατά τη διάρκεια του 2018 οι λοιμωξιολόγοι του Πανεπιστημίου του Χονγκ Κονγκ βρέθηκαν μπροστά σε μια ασυνήθιστη περίπτωση ασθενούς.

Ο 56χρονος, ο οποίος είχε υποβληθεί σε μεταμόσχευση ήπατος, παρουσίαζε ανωμαλίες στη λειτουργία του ήπατος χωρίς οι λόγοι να είναι σαφείς.

Μέσα από τεστ διαπιστώθηκε ότι το ανοσοποιητικό του αντιδρούσε στην ηπατίτιδα Ε, όμως οι γιατροί δεν μπορούσαν να εντοπίσουν το ανθρώπινο στέλεχος του ιού της ηπατίτιδας Ε (HEV) στο αίμα του.

Η ηπατίτιδα Ε προκαλεί μεταξύ άλλων πυρετό, ίκτερο και διόγκωση του ήπατος. Υπάρχουν τέσσερα είδη του ιού, που κυκλοφορούν σε διαφορετικά ζώα. Εκείνη την εποχή, ήταν γνωστό πως μόνο ένας εξ αυτών μπορούσε να προσβάλει τον άνθρωπο.

Απορία απέναντι στο πρώτο κρούσμα

Με τα τεστ να βγαίνουν αρνητικά, οι επιστήμονες “πείραξαν” το διαγνωστικό τεστ, το έκαναν και πάλι και, για πρώτη φορά στην ιστορία, εντόπισαν τον τύπο της HEV που προσβάλλει τους αρουραίους σε ανθρώπινο οργανισμό.

“Ξαφνικά είχαμε μπροστά μας έναν ιό που μπορούσε να μεταπηδήσει από τους αρουραίους στον άνθρωπο”, αναφέρει ο Δρ. Σίνταρτ Σρίνταρ, ένας μικροβιολόγος που ανήκε στους επιστήμονες ου έκαναν την ανακάλυψη. Η λοίμωξη ήταν τόσο ασυνήθιστη που η ομάδα αναρωτήθηκε αν πρόκειται για ένα μοναδικό περιστατικό, που αφορούσε έναν μεμονωμένο ασθενή που βρέθηκε σε λάθος μέρος τη λάθος στιγμή. Όμως έκτοτε, η ιστορία έχει επαναληφθεί πολλές φορές.

Από το πρώτο κρούσμα, άλλοι 10 κάτοικοι του Χονγκ Κονγκ έχουν βγει θετικοί στον ιό, που είναι γνωστός ως HEV. Το πιο πρόσφατο περιστατικό συνέβη την τελευταία εβδομάδα και αφορούσε έναν 61χρονο άνδρα, ενώ ο Σρίνταρ πιστεύει πως είναι πιθανό εκατοντάδες ακόμη άνθρωποι να φέρουν τον ιό αλλά να περιμένουν αδιάγνωστοι.

Ο ανθρώπινος τύπος της ηπατίτιδας Ε συνήθως μεταδίδεται μέσω νερού που έχει μολυνθεί από απεκκρίσεις, σύμφωνα με τον ΠΟΥ.

Άγνωστος παραμένει ο τρόπος μετάδοσης

Όμως ο τρόπος μετάδοσης του ιού των αρουραίων παραμένει ένα μυστήριο. Στα δύο χρόνια που μεσολάβησαν από την πρώτη διάγνωση, οι επιστήμονες εξακολουθούν να μην μπορούν να εντοπίσουν την ακριβή διαδρομή της μόλυνσης. Υπάρχουν θεωρίες – για παράδειγμα, ορισμένοι το πιστεύουν ότι όπως και το ανθρώπινο στέλεχος, μεταφέρεται μέσω μολυσμένου νερού – όμως τίποτα δεν έχει αποδειχθεί μέχρι στιγμής.

Στο πιο πρόσφατο παράδειγμα του 61χρονου, οι επιστήμονες διαπίστωσαν ότι δεν υπήρχαν αρουραίοι ή απεκκρίσεις αρουραίων στην κατοικία του, κανένα άλλο μέλος της οικογένειάς του δεν παρουσίασε συμπτώματα, ενώ δεν έχει ιστορικό πρόσφατου ταξιδιού.

Τι γνωρίζουμε και τι όχι

Η ομάδα των επιστημόνων και οι αρχές της πόλης προσπαθούν να διαλευκάνουν τη νέα υγειονομική απειλή από την πρώτη της εμφάνιση δυο χρόνια πριν.

Έχουν σημειώσει κάποια πρόοδο. Τα διαγνωστικά τεστ είναι πλέον πιο εκλεπτυσμένα και ακριβή.οι επαγγελματίες υγείας έχουν ενημερωθεί για την ασθένεια, ενώ έχουν πραγματοποιηθεί και εκστρατείες ευαισθητοποίησης του κοινού.

Οι επιστήμονες εξετάζουν πληθυσμούς αρουραίων σε ολόκληρη την πόλη για να εντοπίσουν εστίες της ασθένειας πριν αυτή προλάβει να μεταπηδήσει σε ανθρώπους. Έτσι έχουν συλλεχθεί δεδομένα για το ποσοστό των τρωκτικών της πόλης που φέρει τον HEV, αλλά και για τις περιοχές με τους περισσότερους αρουραίους.

Ωστόσο πολλά παραμένουν άγνωστα. Για παράδειγμα, κανείς δεν γνωρίζει πόσο διαρκεί η περίοδος επώασης του ιού, ενώ εξακολουθούν να γίνονται προσπάθειες για εύρεση θεραπείας, καθώς τα φάρμακα για την ανθρώπινη ηπατίτιδα Ε δεν έχουν σταθερά αποτελέσματα για τους ασθενείς του HEV.

Και, φυσικά, το μεγαλύτερο μυστήριο είναι ο τρόπος μετάδοσης.

Το γεγονός ότι δεν γνωρίζουμε πώς ακριβώς συμβαίνει, συνεπάγεται ότι είναι αδύνατος και ο περιορισμός των νέων λοιμώξεων, αλλά και η κατανόηση ορισμένων δεδομένων που συλλέγουν οι επιστήμονες. Για παράδειγμα, εκείνοι που ζουν σε περιοχές με πολλούς αρουραίους κανονικά θα έπρεπε να διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο, όμως ορισμένοι από τους ασθενείς προέρχονται από συνοικίες με χαμηλό αριθμό τρωκτικών.

Μια λύση θα μπορούσε να είναι η εξόντωση όλων των αρουραίων του Χονγκ Κονγκ, όμως πρόκειται για ένα τεράστιο και περίπλοκο εγχείρημα, το οποίο δεν είναι καν βέβαιο πως θα μπορούσε να υλοποιηθεί. Μεταξύ άλλων, θα χρειαζόταν η μείωση των τοποθεσιών που μπορούν να χρησιμοποιηθούν ως φωλιές από τα τρωκτικά και μέτρα όπως η απαγόρευση απόρριψης τροφίμων σε πυλωτές.

Μέχρι στιγμής, το μόνο που μπορούν να κάνουν οι αρχές είναι να παροτρύνουν τους πολίτες να λαμβάνουν μέτρα όπως το πλύσιμο των χεριών πριν το φαγητό, η σωστή αποθήκευσή του στο ψυγείο και η καλή καθαριότητα και απολύμανση του σπιτιού.

Θα μπορούσε να συμβαίνει οπουδήποτε

Το πιθανότερο είναι ότι δεν πρόκειται για πρόβλημα που αφορά αποκλειστικά το Χονγκ Κονγκ, προειδοποιούν οι ειδικοί. Ο HEV θα μπορούσε να προσβάλλει ανθρώπους σε οποιαδήποτε χώρα, χωρίς να το ξέρουν, από τη στιγμή που δεν γίνονται σχετικά τεστ.

“Γνώμη μου είναι ότι συνέβαινε για πολύ καιρό πριν το εντοπίσουμε”, τονίζει ο Σρίνταρ.

Στο Χονγκ Κονγκ, τα 11 επιβεβαιωμένα κρούσματα κατά πάσα πιθανότητα δεν είναι παρά η κορυφή του παγόβουνου, προσθέτει. Οι γιατροί κατάφεραν να ελέγξουν τους ασθενείς για HEV επειδή αναζήτησαν ιατρική περίθαλψη για συμπτώματα ή στα πλαίσια τακτικών τσεκ απ για υποκείμενα νοσήματα ή για την εξέλιξη των μοσχευμάτων τους.

Ωστόσο, ενδέχεται να υπάρχουν εκατοντάδες ακόμη στην κοινότητα, που έχουν μολυνθεί αλλά δεν ανήκουν σε αυτές τις κατηγορίες, επομένως παραμένουν αδδιάγνωστοι.

Αρκετοί από τους ασθενείς με ηπατίτιδα Ε έχουν μόνο ήπια συμπτώματα, ενώ ορισμένοι δεν ξέρουν καν ότι έχουν μολυνθεί και δεν πηγαίνουν στο νοσοκομείο.

Κίνδυνος για τους πλέον ευάλωτους

Όμως ο ιός μπορεί να έχει σοβαρές επιπτώσεις, ιδιαιτέρως σε άτομα με αδύναμο ανοσοποιητικό. Οι υγιείς ενδέχεται να ξεπεράσουν την ασθένεια μόνοι τους, όμως οι ευάλωτοι πληθυσμοί είναι πιανό να αναπτύξουν χρόνια ηπατίτιδα, η οποία είναι ανίατη και οδηγεί μακροπρόθεσμα σε ηπατικές βλάβες.

Εκτός από τις περιπτώσεις του Χονγκ Κονγκ, μόλις άλλο ένα κρούσμα έχει ταυτοποιηθεί σε όλο τον κόσμο. Το περιστατικό, που σημειώθηκε στον Καναδά, αφορούσε έναν άνδρα που είχε επιστρέψει πρόσφατα από την Αφρική. Πήγε στο νοσοκομείο αφού αισθάνθηκε ναυτία και παρουσίασε ίκτερο και φλεγμονή του ήπατος.

Ο μόνος λόγος που οι γιατροί κατάφεραν να διαγνώσουν τον HEV, ήταν γιατί έκαναν ένα τεστ που ανιχνεύει πολλές μορφές της ηπατίτιδας Ε, αναφέρουν οι ερευνητές. Σε άλλη περίπτωση, το κρούσμα θα τους είχε ξεφύγει.

Και εδώ είναι το πρόβλημα: Οι περισσότερες χώρες δεν εξετάζουν ασθενείς για HEV, επομένως είναι πολύ πιθανό ότι απλώς δεν εντοπίζουν τα κρούσματα.

Μάλιστα, στην Ευρώπη έχουν ήδη υπάρξει καταγγελίες για υποδιάγνωση της ηπατίτιδας Ε, ενώ μέχρι πέρσι δεν υπήρχαν σαφείς οδηγίες για τη συλλογή και την αναφορά σχετικών δεδομένων από τους γιατρούς, σύμφωνα με το Ευρωπαϊκό Κέντρο για τον Έλεγχο και την Πρόληψη Λοιμωδών Νοσημάτων.

Αυτό το τυφλό σημείο εκθέτει σε κίνδυνο τις πιο ευάλωτες ομάδες του πληθυσμού: Τους ηλικιωμένους, τους ανοσοκατεσταλμένους, τα άτομα με υποκείμενα νοσήματα κλπ.

Πηγή: www.cnn.com