Συνολικές προβολές σελίδας

Κυριακή, Ιουλίου 27, 2025

Μπορεί η AI να «αδρανοποιήσει» τον εγκέφαλο;


Η τεχνητή νοημόσυνη έχει εισβάλει στη ζωή μας, κανοντάς της πιο εύκολη αλλά συνάμα ίσως και πιο «τεμπέλικη» για τον εγκέφαλό μας. Μια πρόσφατη μελέτη του Τεχνολογικού Ινστιτούτου της Μασαχουσέτης (ΜΙΤ), έδειξε ότι η απεριόριστη πρόσβαση σε εργαλεία όπως το ChatGPT φαίνεται να σχετίζεται με μείωση της εγκεφαλικής δραστηριότητας. Τα ευρήματα της έρευνας έδειξαν τις δυνητικά επιζήμιες επιπτώσεις της χρήσης της τεχνητής νοημοσύνης στη δημιουργικότητα και στη μάθηση.

Σύμφωνα με τη μελέτη, κατά τη διάρκεια μιας σειράς συνεδριών συγγραφής δοκιμίων, φοιτητές που εργάζονταν με και χωρίς ChatGPT συνδέθηκαν με ηλεκτροεγκεφαλογραφήματα για να μετρηθεί η εγκεφαλική τους δραστηριότητα.

Οι χρήστες του AI παρουσίασαν αισθητά χαμηλότερη νευρική δραστηριότητα σε τμήματα του εγκεφάλου που σχετίζονται με τις δημιουργικές λειτουργίες και την προσοχή. Επίσης, οι φοιτητές που έγραφαν με τη βοήθεια του chatbot δυσκολεύονταν πολύ περισσότερο να δώσουν ένα ακριβές απόσπασμα από την εργασία που μόλις είχαν παράγει.

Η μελέτη του ΜΙΤ ενισχύει τα ευρήματα δύο άλλων μελετών σχετικά με τη σχέση μεταξύ της χρήσης της τεχνητής νοημοσύνης και της κριτικής σκέψης.

Η πρώτη, από τη Microsoft Research, διεξήγαγε έρευνα σε 319 εργαζόμενους οι οποίοι χρησιμοποιούσαν την τεχνητή νοημοσύνη τουλάχιστον μία φορά την εβδομάδα. Συνολικά, η πλειονότητα των εργαζομένων ανέφερε ότι χρειαζόταν λιγότερη προσπάθεια για να ολοκληρώσει εργασίες με εργαλεία AI όπως το ChatGPT και το Google Gemini σε σύγκριση με την εκτέλεση αυτών των εργασιών χωρίς ΑΙ.

Τα ευρήματα της έρευνας έδειξαν τις δυνητικά επιζήμιες επιπτώσεις της χρήσης της τεχνητής νοημοσύνης στη δημιουργικότητα και στη μάθηση.

Μια άλλη μελέτη, του Michael Gerlich, καθηγητή στο Swiss Business School, ρώτησε 666 άτομα στη Βρετανία πόσο συχνά χρησιμοποιούν την τεχνητή νοημοσύνη και πόσο την εμπιστεύονται. Οι συμμετέχοντες που χρησιμοποιούσαν περισσότερο την ΑΙ σημείωσαν χαμηλότερη βαθμολογία σε όλους τους τομείς.

Το αν η τεχνητή νοημοσύνη θα αφήσει μακροπρόθεσμα τον εγκέφαλο των ανθρώπων αδρανή παραμένει ένα ανοιχτό ερώτημα. Οι ερευνητές και των τριών μελετών τόνισαν ότι απαιτείται περαιτέρω έρευνα για να διαπιστωθεί μια οριστική αιτιώδης σχέση μεταξύ της αυξημένης χρήσης AI και των «αδύναμων» εγκεφάλων.

Στη μελέτη του Dr Gerlich, για παράδειγμα, είναι πιθανό ότι οι άνθρωποι με μεγαλύτερη ικανότητα κριτικής σκέψης είναι απλώς λιγότερο πιθανό να στηρίζονται στην ΑΙ.

Πολλές εταιρείες προσβλέπουν στην πιθανή αύξηση της παραγωγικότητας από τη μεγαλύτερη υιοθέτηση της τεχνητής νοημοσύνης. «Η μακροχρόνια παρακμή της κριτικής σκέψης θα έχει πιθανότατα ως αποτέλεσμα τη μείωση της ανταγωνιστικότητας», λέει η Barbara Larson, καθηγήτρια διοίκησης στο Πανεπιστήμιο Northeastern. Η παρατεταμένη χρήση της τεχνητής νοημοσύνης θα μπορούσε επίσης να κάνει τους εργαζόμενους λιγότερο δημιουργικούς.

Σε μια μελέτη του Πανεπιστημίου του Τορόντο, 460 συμμετέχοντες έλαβαν οδηγίες να προτείνουν ευφάνταστες χρήσεις για μια σειρά καθημερινών αντικειμένων, όπως ένα λάστιχο αυτοκινήτου ή ένα παντελόνι. Εκείνοι που είχαν εκτεθεί σε ιδέες που παρήγαγε η AI παρήγαγαν απαντήσεις που θεωρήθηκαν λιγότερο δημιουργικές από αυτούς που εργάστηκε χωρίς τη βοήθεια εργαλείων ΑΙ.

Πώς μπορούμε να «γυμνάζουμε» τον εγκέφαλό μας

Η Barbara Larson, καθηγήτρια διοίκησης στο Πανεπιστήμιο Northeastern, προτείνει ότι ο πιο έξυπνος τρόπος για να προχωρήσουμε με την τεχνητή νοημοσύνη είναι να περιορίσουμε τον ρόλο της. Ο Δρ Gerlich συνιστά ότι, αντί να ζητάμε από ένα chatbot να παράγει το τελικό επιθυμητό αποτέλεσμα, να το καθοδηγούμε σε κάθε βήμα στην πορεία προς τη λύση. Αντί να το ρωτήσει κανείς, για παράδειγμα, «Πού να πάω για ηλιόλουστες διακοπές;», θα μπορούσε να ξεκινήσει ρωτώντας το «πού βρέχει λιγότερο» και να ξεκινήσει από εκεί.

Μια ομάδα από τα πανεπιστήμια Emory και Stanford πρότεινε να επανασυνδέσουν τα chatbots ώστε να λειτουργούν ως «βοηθοί σκέψης» που θέτουν στους χρήστες διερευνητικές ερωτήσεις, αντί να δίνουν απλώς απαντήσεις.

Άλλα πιθανά μέτρα για να διατηρηθεί ο εγκέφαλος των ανθρώπων ενεργός είναι πιο απλά. Από τους υπερβολικά πρόθυμους χρήστες της AI  θα μπορούσε να ζητηθεί να βρουν τη δική τους απάντηση σε ένα ερώτημα, ή απλώς να περιμένουν μερικά λεπτά, πριν τους επιτραπεί η πρόσβαση σε εργαλεία ΑΙ.

«Στους ανθρώπους δεν αρέσει να τους πιέζουν», λέει η Zana Buçinca, ερευνήτρια στη Microsoft.

Σε μια έρευνα που διεξήχθη σε 16 χώρες από μια συμβουλευτική εταιρεία, το 47% των ερωτηθέντων δήλωσε ότι θα χρησιμοποιούσε εργαλεία τεχνητής νοημοσύνης ακόμη και αν ο εργοδότης τους τους το απαγόρευε.

 

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Blogger Gadgets