Η τεχνητή νοημοσύνη γίνεται ένα εργαλείο όλο και περισσότερο χρήσιμο για τις επιχειρήσεις, αλλά για ακόμη μία φορά χτυπάει το καμπανάκι του κινδύνου. Άνθρωποι θα χάσουν τη δουλειά τους. Παράδειγμα είναι η εταιρεία λογισμικού επικοινωνιών RingCentral. Όταν η πανδημία έφτασε στο αποκορύφωμά της και η τηλεργασία εδραιωνόταν, προσέλαβε 4.000 άτομα για να αντιμετωπίσει την αύξηση των πελατών. Τα τελευταία δύο χρόνια, όμως, έχει μειώσει την ομάδα ανθρώπινου δυναμικού που είχε την εποχή της πανδημίας, από 300 άτομα, σχεδόν στο μισό.
Εντολή: «Αξιοποιήστε την τεχνητή νοημοσύνη για να μειώσετε το εργατικό δυναμικό»
Ο επικεφαλής του HR, Άλβιν Λαμ, έχει πει στους ανωτέρους του ότι δεν μπορεί να χάσει περισσότερους ανθρώπους. Αλλά, αν χρειαστεί, λέει ότι πιθανότατα θα μπορούσε να μειώσει κι άλλο την ομάδα του. Εργαλεία που προσφέρει η τεχνητή νοημοσύνη, όπως το chatbot HR Ringo της εταιρείας, πιθανότατα θα του επέτρεπαν να «βρει έναν τρόπο να συνεχίσει να παρέχει το ίδιο επίπεδο υπηρεσιών [για] όλα τα ενδιαφερόμενα μέρη».
Αυτή η παραδοχή της Lam αγγίζει την καρδιά των προκλήσεων που αντιμετωπίζουν οι εταιρείες καθώς παλεύουν με τις δυνατότητες της παραγωγικής τεχνητής νοημοσύνης. Στελέχη σε όλους τους τομείς εξετάζουν πώς και πόσο γρήγορα μπορούν να χρησιμοποιήσουν την τεχνολογία, η οποία θα εκτελεί πολλά από τα καθήκοντα των ομάδων τους αποτελεσματικά, αλλά και –εδώ ίσως είναι το κλειδί- φθηνότερα.
Ο Λαμ, μιλώντας στους Financial Times, το παραδέχεται: «Σχεδόν όλοι οι συνάδελφοί μου στις Διευθύνσεις Προσωπικού στη Silicon Valley, λαμβάνουν την ίδια εντολή: “Αξιοποιήστε την τεχνητή νοημοσύνη για να μειώσετε το εργατικό δυναμικό. Βεβαιωθείτε ότι ολόκληρο το εργατικό δυναμικό είναι εξοπλισμένο με Τεχνητή Νοημοσύνη”. Αυτό είναι κάτι με το οποίο όλοι παλεύουμε»
Οι εργαζόμενοι μειώνονται
Σύμφωνα με επίσημα στοιχεία στις ΗΠΑ, το δεύτερο τρίμηνο του 2025, σε 1,2 εκατομμύρια εταιρείες, λίγο πάνω από 9% αναφέρουν ότι έχουν χρησιμοποιήσει παραγωγική τεχνητή νοημοσύνη στην παραγωγή αγαθών και υπηρεσιών. Αλλά το ποσοστό αυξάνεται γρήγορα.
Τον Μάιο, η Μαριάν Λέικ, Διευθύνουσα Σύμβουλος Καταναλωτικών και Κοινοτικών Τραπεζικών Υπηρεσιών στην JPMorgan Chase, δήλωσε στους επενδυτές ότι το τμήμα λειτουργιών του ομίλου, το οποίο παρέχει υποστήριξη σε τομείς όπως η αντιμετώπιση της απάτης και η επεξεργασία δηλώσεων, βρισκόταν «στην αιχμή του δόρατος στη χρήση και αξιοποίηση νέων εργαλείων και δυνατοτήτων Τεχνητής Νοημοσύνης».
«Αναμένουμε ότι ο αριθμός των εργαζομένων θα μειωθεί κατά περίπου 10% τα επόμενα πέντε χρόνια περίπου. Αλλά η επιχείρηση θα αναπτύσσεται κατά περισσότερο από 25%», είπε.
Ωστόσο, υπάρχει φόβος ότι αυτή η αλλαγή ελλοχεύει κινδύνους. Τα στελέχη προσπαθούν να λύσουν το γρίφο μεταξύ της συμμόρφωσης με τους στόχους παραγωγικότητας της εταιρείας από πάνω προς τα κάτω και του κινδύνου η τεχνητή νοημοσύνη να υποβαθμίσει ζωτικές λειτουργίες των επιχειρήσεων.
Ειδικά όσον αφορά το ανθρώπινο δυναμικό, ο φόβος είναι ότι θα ανατεθεί πρόωρα σε ένα πρόγραμμα τεχνητής νοημοσύνης με εντολές διοικητικού αυτοματισμού.
Πώς μοιράζονται τα κέρδη
Θέτοντας ένα «ηθικό» ερώτημα, ο Λάζλο Μποκ, πρώην επικεφαλής λειτουργιών ανθρώπινου δυναμικού στην Google, αναφέρεται στο ποιος επωφελείται από την παραγωγικότητα που προσφέρει η τεχνητή νοημοσύνη. Αν δηλαδή τα απολαμβάνει το κεφάλαιο (μεγαλύτερα κέρδη ή αμοιβές στελεχών) ή αν μοιράζονται με τους εργαζόμενους. Όπως για παράδειγμα λιγότερες ώρες εργασίας ή καλύτερους μισθούς.
Το πού καταλήγουν οι διευθυντές ανθρώπινου δυναμικού σε αυτή τη συζήτηση είναι «η απόλυτη δοκιμασία», λέει, για το αν τα στελέχη ανθρώπινου δυναμικού είναι «η μυστική αστυνομία των εταιρειών [ή], όπως ισχυρίζονται ότι είναι, οι υπέρμαχοι των εργαζομένων… Μετά την Covid, είναι η καλύτερη ευκαιρία που θα έχουν να αποδείξουν ποιοι είναι».
Στόχος τα ταλέντα
Το προσωπικό του τμήματος ανθρώπινου δυναμικού των εταιρειών συνήθως θεωρείται ο «εκτελεστής» εντολών της διοίκησης. Χαρακτηρίζονται το «τσεκούρι» των θέσεων εργασίας. Πλέον, καλείται να αξιοποιήσει την τεχνητή νοημοσύνη.
Πρέπει να εκπαιδεύσουν το εργατικό δυναμικό για να εφαρμόσει τη νέα τεχνολογία, αλλά και να αντιμετωπίσει τις απώλειες θέσεων εργασίας που προκαλούνται από την ευρεία εξάπλωση εργαλείων τεχνητής νοημοσύνης.
Μέχρι πρόσφατα, σχεδόν τα δύο τρίτα των οργανισμών που χρησιμοποιούν τεχνητή νοημοσύνη την εφάρμοζαν στην «απόκτηση ταλέντων». Άλλοι τομείς ήταν η κατάρτιση και η καθοδήγηση εργαζομένων και διαχείριση της απόδοσής τους.
Αλλά και αυτό προκαλεί προβλήματα. Εκεί που η τεχνητή νοημοσύνη επέλεγε τους «κατάλληλους» εργαζομένους, κάνοντας ένα πρώτο ξεσκαρτάρισμα υποψηφίων, τα πράγματα άλλαξαν. Οι υποψήφιοι έχουν μάθει πώς να αναπτύσσουν γενετική Τεχνητή Νοημοσύνη για να συντάσσουν πειστικές αιτήσεις και βιογραφικά.
Υπάρχει επίσης και ο κίνδυνος διακρίσεων, παρά το γεγονός ότι υποτίθεται ότι τα chatbots τεχνητής νοημοσύνης δεν λαμβάνουν αποφάσεις με «προσωπικά» κριτήρια.
Στις ΗΠΑ, ο εργαζόμενος στον τομέα της τεχνολογίας, Ντέρεκ Μόμπλεϊ, μήνυσε την Workday, ισχυριζόμενος ότι ένας αλγόριθμος στο πανταχού παρόν λογισμικό ελέγχου υποψηφίων έκανε διακρίσεις εις βάρος του. Αυτές αφορούσαν την ηλικία, τη φυλή και την αναπηρία του, καθώς απορρίφθηκαν περισσότερες από 100 αιτήσεις του για θέσεις εργασίας σε διαφορετικές εταιρείες από το 2017. Το διακύβευμα για τις διευθύνσεις προσωπικού είναι να μπορέσουν να πείσουν ότι κάνουν σωστή χρήση της τεχνολογίας, ώστε να προσλάβουν τους κατάλληλους ανθρώπους στις κατάλληλες θέσεις.
Μείωση προσλήψεων
Όσον αφορά τον αντίκτυπο στις θέσεις εργασίας, ο δείκτης προσλήψεων του ιστότοπου προσλήψεων Indeed σε μεγάλες οικονομίες όπως οι ΗΠΑ, το Ηνωμένο Βασίλειο, η Γαλλία και η Γερμανία δείχνει μια αλλαγή. Οι προσλήψεις για τα τμήματα Ανθρώπινου Δυναμικού έχουν επιβραδυνθεί περισσότερο από τη συνολική αγορά εργασίας από την έλευση της γενετικής Τεχνητής Νοημοσύνης. Αλλά ακόμη είναι νωρίς για να μπορέσει κανείς να βγάλει συμπεράσματα.
Στην IBM, για παράδειγμα, υπάρχουν λιγότεροι άνθρωποι στο τμήμα Ανθρώπινου Δυναμικού από ό,τι το 2016. Και το κόστος του τμήματος έχει μειωθεί κατά 40% τα τελευταία τέσσερα χρόνια. Μαζί με άλλες εξοικονομήσεις που έκανε το τμήμα.
Έκθεση της McKinsey τοποθετεί τα τμήματα ανθρώπινου δυναμικού στις τέσσερις κορυφαίες επιχειρηματικές μονάδες που ανέφεραν μειώσεις κόστους χάρη στην τεχνητή νοημοσύνη το β’ εξάμηνο του 2024. Και αυτό, παρά το γεγονός ότι η ίδια έκθεση κατατάσσει τις λειτουργίες ανθρώπινου δυναμικού χαμηλά στη λίστα εταιρικών λειτουργιών που χρησιμοποιούσαν τακτικά την Τεχνητή Νοημοσύνη.
Οι επικεφαλής των τμημάτων προσωπικού που πρωτοπορούν στη χρήση της Τεχνητής Νοημοσύνης την υπερασπίζονται. Λένε ότι εκτός από την εξοικονόμηση χρημάτων, τους βοηθά να βελτιώσουν το μείγμα εργασίας που κάνουν οι ομάδες τους και, σε ορισμένες περιπτώσεις, τις ανταμοιβές για την ανάληψη πιο σύνθετων εργασιών.
Το προσωπικό HR της IBM λέει ότι πλέον έχει «χρόνο να σκεφτεί». Ενώ στην αμερικανική τράπεζα Citizens Financial, έχει δημιουργήσει μια διαδραστική εσωτερική αγορά δεξιοτήτων και οι υπεύθυνοι προσλήψεων έχουν μετατραπεί σε «ταλέντα».
Τεχνητή νοημοσύνη: Πέντε τρόποι προσαρμογής
Οι διευθύνσεις προσωπικού των εταιρειών πρέπει να βρουν τρόπο να προσαρμοστούν στην αλλαγή που φέρνει η τεχνητή νοημοσύνη. Και παράλληλα να ανταποκριθούν στην εντολή για βελτίωση της παραγωγικότητας.
Οι γνωρίζοντες προτείνουν πέντε τρόπους.
Πρώτον, τη στρατηγική εφαρμογή της Τεχνητής Νοημοσύνης. Δηλαδή, τα δεδομένα από τα οποία τροφοδοτείται η τεχνολογία και οι διαδικασίες που έχει σχεδιαστεί να βελτιώσει πρέπει να είναι σε τάξη. Επίσης, η τεχνολογία να εισαχθεί σταδιακά και όχι σαρωτικά.
Δεύτερον, οι πιο απλές εξοικονομήσεις μπορούν να προέλθουν από τις λειτουργίες υποστήριξης και διοίκησης. Σύμφωνα με τον Μαρκ Μπένιοφ, διευθύνοντα σύμβουλο της Salesforce, στο τηλεφωνικό κέντρο, οι εκπρόσωποι τεχνητής νοημοσύνης ήδη «επιλύουν το 85% των εισερχόμενων ερωτημάτων των πελατών».
Τρίτον, τα ανώτερα στελέχη πρέπει να συμμετέχουν στην ανάπτυξη εσωτερικών εργαλείων τεχνητής νοημοσύνης.
Τέταρτον, η Τεχνητή Νοημοσύνη μπορεί να χρησιμοποιηθεί για να θολώσει τα όρια μεταξύ διαφορετικών τμημάτων και να καταστήσει ορατές προηγουμένως απαρατήρητες ανεπάρκειες.
Πέμπτον, η τεχνητή νοημοσύνη απαιτεί επανασχεδιασμό του τρόπου με τον οποίο γίνεται η εργασία. Δηλαδή να επιτευχθεί το βέλτιστο μείγμα ανθρώπων και τεχνολογίας, ώστε να βγαίνει το καλύτερο αποτέλεσμα.
Ο άνθρωπος στο επίκεντρο
Σύμφωνα με τον Μαρκ Μπένιοφ, ο αυτοματισμός θα μπορούσε να οδηγήσει σε αυξήσεις στις θέσεις εργασίας σε ορισμένους τομείς. Επίσης, μπορεί να δημιουργήσει νέους, μέχρι στιγμής αδιανόητους, ρόλους καθώς οι εργαζόμενοι αποκτούν νέες δεξιότητες.
«Οι άνθρωποι πρέπει να παραμείνουν στο επίκεντρο της ιστορίας», είπε. Και σημείωσε ότι η χρήση της Τεχνητής Νοημοσύνης «απελευθέρωσε (στην εταιρεία του) δυνάμεις για την επιτάχυνση των έργων και την εμβάθυνση των σχέσεων με τους πελάτες».
Όσον αφορά το ανθρώπινο δυναμικό, ο Μποκ, πρώην εργαζομένος στην Google, προβλέπει ότι το 80% των λειτουργιών θα καταλήξουν να αυτοματοποιούνται. Αλλά αυτό το τελευταίο πέμπτο των εργασιών θα χειρίζεται πάντα μια βασική ομάδα.
«Όχι απαραίτητα επειδή οι μηχανές δεν μπορούν να το κάνουν», αλλά επειδή σε ορισμένες κρίσιμες περιπτώσεις «οι άνθρωποι απλώς θα προτιμούν να έχουν να κάνουν με ανθρώπους…»
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου